Polskie przepisy prawne regulują kwestię wywozu szamba w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz. 832). Zgodnie z tą ustawą, osoby posiadające przydomowe oczyszczalnie ścieków, w tym zbiorniki bezodpływowe, są zobowiązane do usuwania ich zawartości w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami.

Opróżnianie szamba przepisy

Konkretnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 września 2001 r. w sprawie warunków i sposobu odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz.U. z 2021 r. poz. 2146), wywóz szamba lub zbiornika bezodpływowego musi być dokonywany przez wyznaczone przez gminę przedsiębiorstwa odbierające odpady komunalne.

Akt prawnyOpis
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury (12.04.2002)Określa warunki techniczne dla budynków i ich usytuowania, w tym minimalne odległości od elementów przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba do urządzeń terenowych, studni, okien, drzwi, granic działki, dróg.
Ustawa – Prawo wodne (20.07.2017)Reguluje wprowadzanie oczyszczonych ścieków do środowiska, zawiera zapisy o odległościach przydomowych oczyszczalni od kąpielisk i plaż publicznych.
Rozporządzenia branżowe (Dz.U. 2005 nr 219 poz. 1864; Dz.U. 2013 poz. 640)Nakładają wymogi dotyczące odległości od elementów indywidualnego systemu gospodarki ściekowej do infrastruktury technicznej (kable, przyłącza, wodociągi).
Dodatkowe zalecenia praktyczneDotyczą lokalizacji przydomowej oczyszczalni ścieków w odniesieniu do drzew, roślin, zapewnienia dojazdu dla wozu asenizacyjnego, zapobiegania uciążliwościom zapachowym.
Podstawowe informacje o przepisach i aktach prawnych związanych z opróżnianiem przydomowego szamba w Polsce

Właściciel nieruchomości zobowiązany jest do zawarcia umowy z przedsiębiorstwem odbierającym odpady komunalne i do regularnego zamawiania usługi wywozu szamba. W przypadku nieterminowego usuwania zawartości szamba lub zbiornika bezodpływowego, właściciel nieruchomości podlega karze finansowej.

Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2021 r. poz. 2324), osoby wykonujące usługi wywozu szamba muszą posiadać stosowne zezwolenia i spełniać wymagania dotyczące transportu i unieszkodliwiania odpadów. Przepisy te mają na celu zapewnienie ochrony środowiska i zdrowia publicznego poprzez odpowiednie usuwanie i utylizację nieczystości.

Wylewanie zawartości szamba do kanalizacji deszczowej jest zabronione z uwagi na ryzyko zanieczyszczenia środowiska i stanowi naruszenie przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska. W zależności od okoliczności, grożą za to różnego rodzaju kary finansowe.

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2021 r. poz. 1529), osoby naruszające przepisy o ochronie środowiska, w tym zakaz wylewania zawartości szamba do kanalizacji deszczowej, mogą podlegać karze grzywny. Wysokość kary finansowej uzależniona jest od szeregu czynników, takich jak m.in. rodzaj naruszenia, skala szkody, stopień winy sprawcy.

Ponadto, osoby wylewające zawartość szamba do kanalizacji deszczowej mogą ponosić koszty związane z koniecznością usunięcia szkód oraz odkażeniem i oczyszczeniem zanieczyszczonego terenu lub instalacji. Koszty te mogą być nałożone przez organy nadzoru środowiskowego lub pociągnięte do odpowiedzialności w drodze cywilnoprawnej.

W przypadku poważnego zanieczyszczenia środowiska lub naruszenia zasad ochrony środowiska, grozić może również odpowiedzialność karna, np. zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2021 r. poz. 710), za popełnienie przestępstwa przeciwko środowisku naturalnemu.

Klapy zwrotne i filtry antyodorowe to elementy instalacji sanitarnych, które pomagają zapobiec problemom związanym z nieprzyjemnym zapachem w domu lub budynku. Głównym powodem, dla którego warto je zainstalować, jest zapewnienie odpowiedniej higieny i komfortu w użytkowanych pomieszczeniach.

Klapy zwrotne umieszcza się zazwyczaj na końcu rur odpływowych w łazienkach, kuchniach i innych pomieszczeniach, w których występują urządzenia sanitarno-gospodarcze. Ich zadaniem jest zabezpieczenie przed powrotem wody z kanalizacji do pomieszczeń użytkowych, co może prowadzić do rozprzestrzeniania się nieprzyjemnego zapachu.

Filtry antyodorowe z kolei montuje się zazwyczaj na końcach rur wentylacyjnych, które wychodzą na dach budynku. Ich zadaniem jest zatrzymywanie zapachów przedostających się z kanalizacji, zanim trafią na zewnątrz budynku. Dzięki temu eliminowane są nieprzyjemne zapachy, które mogą zakłócać komfort przebywania w pobliżu budynku lub w samym budynku.

Warto zainstalować klapy zwrotne i filtry antyodorowe, ponieważ poza zapewnieniem odpowiedniej higieny i komfortu, pomagają one również w zachowaniu czystości w instalacjach sanitarnych oraz w zapobieganiu zatorom i awariom. Dzięki temu korzystanie z urządzeń sanitarnych staje się łatwiejsze i bezpieczniejsze, a użytkowanie budynku jest bardziej komfortowe i przyjemne.

Akty prawne zobowiązujące gminy do kontroli opróżniania szamb

Akt prawnyOpis
Art. 379 ust. 3 pkt 3 i 4Zobowiązuje właścicieli nieruchomości do okazania umowy na świadczenie usług opróżniania zbiornika bezodpływowego oraz dowodów świadczenia opłat za te usługi. Kontrola może być przeprowadzana bezpośrednio na terenie nieruchomości lub w siedzibie urzędu.
Ustawa z dnia 07 lipca 1994 – Prawo budowlaneZobowiązuje właściciela lub zarządcę nieruchomości do kontroli w trakcie użytkowania.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminachNakłada na gminy obowiązek kontrolowania, czy mieszkańcy opróżniają szamba zgodnie z przepisami i czy mają podpisane umowy z firmami asenizacyjnymi.
Akty prawne zobowiązujące gminy do kontroli opróżniania szamb

Szambo czy oczyszczalnia ścieków – zobacz co wybrać

Dla gospodarstw domowych, które nie są podłączone do kanalizacji miejskiej, istnieją dwa główne rozwiązania: szambo i oczyszczalnia ścieków.

Szambo to zbiornik, który służy do magazynowania ścieków, zwykle wykorzystywany jest w przypadku gospodarstw domowych o mniejszej liczbie osób lub w okresie, gdy nie ma dostępu do kanalizacji. Szambo wymaga regularnego opróżniania przez specjalistyczne firmy zajmujące się wywozem i utylizacją zawartości szamba. Zaletą szamba jest jego stosunkowo niska cena w porównaniu z oczyszczalnią, jednak nie przeprowadza ono procesów oczyszczania ścieków, a jedynie przechowuje je do czasu usunięcia.

Oczyszczalnia ścieków natomiast jest kompleksowym rozwiązaniem, które pozwala na oczyszczenie ścieków i odprowadzenie wody czystej do gruntu lub do cieku wodnego. Oczyszczalnia ścieków składa się z kilku etapów: przedoczyszczania, biologicznego oczyszczania i oczyszczania końcowego. Oczyszczona woda może być wykorzystana do nawadniania ogrodu, w przypadku oczyszczalni przydomowych, lub odprowadzana do cieku wodnego w przypadku oczyszczalni przemysłowych lub zbiorczych. Zaletą oczyszczalni jest jej skuteczność w oczyszczaniu ścieków oraz możliwość wykorzystania oczyszczonej wody, a wadą jest zwykle wyższy koszt inwestycji oraz konieczność regularnej konserwacji.

Ostatecznie, wybór pomiędzy szambem a oczyszczalnią zależy od wielu czynników, takich jak ilość ścieków, budżet na inwestycję, warunki gruntowe, lokalizacja i wiele innych. Zawsze warto skonsultować się z ekspertami, którzy pomogą w wyborze najlepszego rozwiązania w danym przypadku.

Dostępne dotacje na finansowanie oczyszczalni ścieków

W Polsce można uzyskać dofinansowanie na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, które może obejmować nawet do 100% kosztów kwalifikowanych (montaż, budowa i przyłączenie oczyszczalni do instalacji sanitarnej domu) w tym 20-30% to może być dotacja bezzwrotna, którą można przeznaczyć na zakup oczyszczalni. W 2022 roku dotację można otrzymać z dwóch źródeł, czyli z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz z funduszów unijnych. Wartość wsparcia jest określana przez gminę i może być różna, jednak w niektórych przypadkach sięga nawet osiemdziesięciu procent poniesionych kosztów.

W Polsce istnieją różne programy dotacyjne, które mogą pomóc w sfinansowaniu budowy szamba lub oczyszczalni ścieków, w zależności od indywidualnych potrzeb i warunków.

Jednym z programów jest „Mój Prąd”, który oferuje dofinansowanie dla gospodarstw domowych na instalację systemów mikroenergetycznych oraz ekologicznych źródeł energii, w tym również na budowę oczyszczalni ścieków.

Innym programem, który może przyczynić się do sfinansowania inwestycji w oczyszczanie ścieków, jest „Czyste Powietrze”. Program ten ma na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, w tym także poprzez modernizację systemów kanalizacji sanitarnej, co może obejmować budowę nowej oczyszczalni ścieków.

Ponadto, w niektórych gminach i powiatach, istnieją lokalne programy dotacyjne, które oferują dofinansowanie na budowę oczyszczalni ścieków lub szamb dla mieszkańców danego obszaru.

Warto pamiętać, że programy dotacyjne mają określone warunki i wymagania, takie jak minimalna liczba mieszkańców w gospodarstwie, powierzchnia działki, czy określone standardy techniczne, które muszą być spełnione, aby uzyskać dofinansowanie. Najlepiej skonsultować się z władzami lokalnymi lub firmami specjalizującymi się w instalacji oczyszczalni ścieków lub szamb, aby uzyskać szczegółowe informacje o dostępnych programach i warunkach ich wykorzystania.

Oczyszczalnia ścieków dla gminy

Wybudowanie oczyszczalni ścieków to poważna inwestycja, która wymaga zarówno środków finansowych, jak i odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Gmina może samodzielnie wybudować oczyszczalnię ścieków dla swoich mieszkańców, ale aby to zrobić, musi przejść przez kilka etapów.

  • Przeprowadzenie analizy potrzeb – gmina powinna przebadać ilość i rodzaj ścieków, które trafiają do kanalizacji oraz określić potrzeby mieszkańców w zakresie usług oczyszczania ścieków.
  • Określenie lokalizacji i rodzaju oczyszczalni – na podstawie analizy potrzeb, gmina musi wybrać najbardziej odpowiednie miejsce dla oczyszczalni oraz rodzaj oczyszczalni, który będzie najlepiej odpowiadał potrzebom mieszkańców.
  • Przygotowanie projektu – gmina musi przygotować projekt oczyszczalni, który będzie spełniał normy i wymagania prawa, takie jak ustawowe wymagania w zakresie ochrony środowiska, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa.
  • Pozyskanie finansowania – gmina musi zabezpieczyć finansowanie dla budowy oczyszczalni, np. poprzez dotacje, kredyty lub pożyczki.
  • Wybór wykonawcy – gmina musi wybrać wykonawcę, który będzie odpowiadał za budowę oczyszczalni i wykonywał prace zgodnie z projektem.
  • Budowa i uruchomienie oczyszczalni – po wyborze wykonawcy, rozpoczyna się budowa oczyszczalni, która kończy się jej uruchomieniem.

Budowa oczyszczalni ścieków jest procesem długotrwałym i wymaga przestrzegania wielu wymogów prawnych i technicznych. Dlatego gmina powinna współpracować z doświadczonymi firmami specjalizującymi się w budowie oczyszczalni ścieków lub zatrudnić specjalistów, którzy pomogą w realizacji projektu.

Firma dostarczająca produkty na budowę oczyszczalni ścieków, firma Navotech:

Etapy przygotowania przetargowego na budowę oczyszczalni ścieków

Przygotowanie postępowania przetargowego na budowę oczyszczalni ścieków to proces skomplikowany i wymagający przestrzegania wielu przepisów prawa. Poniżej przedstawiam etapy przygotowania postępowania przetargowego zgodne z polskimi przepisami ustawy o zamówieniach publicznych.

Analiza potrzeb i określenie zakresu zamówienia
Gmina powinna przeprowadzić analizę swoich potrzeb oraz ustalić zakres zamówienia, czyli określić czego oczekuje od wykonawcy. Należy uwzględnić wszelkie wymagania i specyfikacje techniczne, normy i wymagania prawne, a także określić warunki realizacji zamówienia.

Przygotowanie dokumentacji przetargowej
Najważniejszym elementem dokumentacji przetargowej jest SIWZ, czyli specyfikacja istotnych warunków zamówienia. W dokumencie tym powinny zostać określone m.in. wymagania dotyczące jakości wykonania, wymagania techniczne, kryteria oceny ofert, termin wykonania zamówienia oraz wszelkie inne wymagania i specyfikacje techniczne.

Ogłoszenie przetargu
Po przygotowaniu dokumentacji przetargowej, gmina powinna ogłosić przetarg w BIPie (Biuletynie Informacji Publicznej) oraz w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej w przypadku zamówień o wartości przekraczającej określone w ustawie o zamówieniach publicznych progi.

Zbieranie ofert
Po ogłoszeniu przetargu, gmina zbiera oferty od wykonawców. W przypadku zamówień publicznych związanych z budową oczyszczalni ścieków, wymagane jest spełnienie określonych kryteriów, takich jak posiadanie odpowiednich kwalifikacji, doświadczenia, referencji itp.

Ocena ofert i wybór wykonawcy
Gmina dokonuje oceny ofert i wybiera wykonawcę, który spełnia wymagania określone w dokumentacji przetargowej. W przypadku zamówień publicznych, wybór wykonawcy opiera się na kryteriach oceny, takich jak cena, jakość wykonania, doświadczenie, referencje itp.

Zawarcie umowy
Po wyborze wykonawcy, gmina zawiera z nim umowę, która określa szczegóły realizacji zamówienia oraz terminy i warunki płatności.

Realizacja zamówienia
Po zawarciu umowy, wykonawca rozpoczyna realizację zamówienia, czyli budowę oczyszczalni ścieków zgodnie z umową.

Wszystkie etapy przygotowania przetargowego muszą być zgodne z przepisami ustawy o zamówieniach publicznych. W przypadku zamówień publicznych związanych z budową oczyszczalni ścieków, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii:

  • Zamówienia publiczne powyżej określonych progów muszą być ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
  • W przypadku zamówień publicznych, gmina musi przestrzegać procedur określonych w ustawie o zamówieniach publicznych, takich jak procedura otwarta, z ograniczeniem lub negocjacji.
  • Wymagane jest wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za nadzór nad realizacją zamówienia oraz nadzór nad odbiorem końcowym.
  • Wszelkie zmiany w realizacji zamówienia muszą być uzgodnione z wykonawcą oraz zgodne z wymaganiami określonymi w umowie.

Przygotowanie przetargu na budowę oczyszczalni ścieków to proces skomplikowany i wymagający, jednak przestrzeganie wymogów ustawy o zamówieniach publicznych pozwala na zapewnienie transparentności i rzetelności postępowania oraz wybór wykonawcy, który zapewni jakość wykonania zamówienia zgodnie z oczekiwaniami gminy i mieszkańców.

Analiza potrzeb i określenie zakresu zamówienia

Analiza potrzeb i określenie zakresu zamówienia to jedna z najważniejszych, ale i najtrudniejszych kwestii, z którymi musi się zmierzyć gmina przy przygotowywaniu przetargu na budowę oczyszczalni ścieków. Istnieje kilka kluczowych elementów, na które należy zwrócić uwagę w trakcie tego procesu:

  • Liczba mieszkańców – ważne jest określenie ilości osób, dla których będzie przeznaczona oczyszczalnia. W oparciu o tę informację można określić, jaka powinna być wydajność instalacji.
  • Charakterystyka ścieków – należy zbadać, jakie zanieczyszczenia znajdują się w ściekach, jakie jest ich stężenie oraz jakie są maksymalne dopuszczalne normy zanieczyszczeń wypuszczanych do środowiska.
  • Warunki lokalowe – należy dokładnie przebadać miejsce, w którym ma być zainstalowana oczyszczalnia. Warto zwrócić uwagę na warunki gruntowe, poziom wód gruntowych oraz klimat.
  • Technologie i rozwiązania – warto przemyśleć, jakie technologie i rozwiązania zastosować przy budowie oczyszczalni, tak aby spełnić wymagania norm prawnych i ekologicznych, ale także zapewnić jak najwyższą efektywność i oszczędność.
  • Koszty – należy dokładnie oszacować koszty budowy i eksploatacji oczyszczalni, tak aby w pełni wykorzystać dostępne środki finansowe, ale jednocześnie nie przekroczyć budżetu.
  • Projekt budowlany – ważne jest przygotowanie projektu budowlanego oczyszczalni, który będzie zgodny z przepisami prawa budowlanego i pozwoli na uzyskanie pozwolenia na budowę.

Analiza potrzeb i określenie zakresu zamówienia to bardzo ważny etap, ponieważ pozwala na uzyskanie pełnego i precyzyjnego obrazu oczekiwań gminy i mieszkańców wobec oczyszczalni. Dzięki temu łatwiej będzie wybrać najlepszą ofertę i zrealizować projekt zgodnie z oczekiwaniami.